Ene, due, rabe
One Potato, Two Potato / Eci, pec, pec
Jugosławia
1961
/ 9’
Satyra opowiadająca o pokusach księgowego, które prowadzą go na przestępczą ścieżkę. W roli głównej – Mija Aleksić. Miss Piękności ’62
Miss Beauty ’62 / Ljepotica ’62
Jugosławia
1962
/ 14’
Krótkometrażowy film o wyborach miss w 1962 roku. Makavejev z kamerą towarzyszy kandydatkom do tytułu najpiękniejszej – podczas przygotowań, sesji zdjęciowych i samych wyborów. Reżyser przygląda się zjawisku z uśmiechem i pewną dozą ironii, dokumentując jednocześnie zmiany obyczajowe zachodzące w Jugosławii na początku lat 60.
Nowe zwierzę domowe
New Domestic Animal / Nova domača životinja
Jugosławia
1964
/ 10’
Ten krótkometrażowy dokument opowiada o tym, jak zmienia się jugosłowiańska wieś, której mieszkańcy korzystają z dobrodziejstw motoryzacji. Autami dostarczają na miejski targ owoce i warzywa na sprzedaż. Jednak film Makavejeva ma gorzką wymowę: reżyser zestawia rozwój cywilizacyjny ze scenami pokazującymi konie przygotowywane do uboju. Samochód – owo „nowe zwierzę domowe” – zmienia krajobraz wsi i zastępuje zwierzęta, które dotąd pracowały dla człowieka. Pochód
Parade / Parada
Jugosławia
1962
/ 11’
Jeden z najbardziej znanych krótkich filmów Makavejevapokazuje przygotowania do obchodów 1 Maja. Lecz reżysera nie interesuje tytułowy pochód. Jego dokument skupia się na ludziach: i tych pracujących, i tych błądzących po ulicach, czasami zagubionych w tłumie. Podpatrywanych mimochodem i ukazanych często z humorem. Jak pisał Makavejev, zależało mu na obrazie człowieka takiego, jakim jest […] – człowieka normalnego, mierzonego miarą jego czasu. Precz z płotami
Down with the Fences / Dole plotovi
Jugosławia
1962
/ 11’
Dzieci bawią się na placu, czołgają się przez dziury w ogrodzeniu i wspinają na płot, próbując go powalić. Film powstał na zamówienie jednej z organizacji kobiecych i miał uświadomić widzom, jak wielką potrzebą w miastach są place zabaw. Precz z płotami zostało jednak dokończone po wzniesieniu muru berlińskiego (1961), a krótkometrażówka o zburzeniu płotu stała się przypowieścią o poszukiwaniu drogi do wolności. Tęsknię za Sonją Henie
I Miss Sonia Henie / Nedostaje mi Sonja Henie
Jugosławia
1972
/ 20’
W 1972 roku podczas belgradzkiego filmowego festiwalu FEST słoweński filmowiec Karpo Godina zaproponował ośmiu reżyserom zrealizowanie kilkuminutowych filmów. Zasady były proste: to samo pomieszczenie, niezmienna pozycja kamery, jeden obiektyw, nie można stosować zoomów i w każdej scenie musi paść zdanie I miss Sonja Henie (zaczerpnięte z komiksu o Snoopym). Tak powstał szalony filmowy eksperyment – zmontowany materiał z Belgradu oraz found footage z Sonją Henie – który od razu znalazł się na czarnej liście jugosłowiańskich władz. Frederick Wiseman Urodzony w 1930 roku. Dokumentalista. Z żelazną konsekwencją portretuje amerykańskie instytucje publiczne. W szczegółach odsłania mechanizmy leżące u podstaw systemów szkolnictwa, więziennictwa, gastronomii, przemysłu rozrywkowego i opieki zdrowotnej. Wiseman od lat pracuje według jednego modelu: kolekcjonuje około stu godzin materiału, który nagrywa bez wcześniejszego scenariusza, nie robi wywiadów ze swoimi bohaterami, nie dodaje muzyki ani komentarza. Liczy się tylko rejestracja i montaż, na który przy każdym projekcie reżyser przeznaczał cały rok. Filmy Wisemana (nagradzane na festiwalach w Wenecji, Cannes i Berlinie), przypominające wizualne eseje, dziś zaliczane są do klasyki gatunku. Wybrana filmografia: 1967 Titicut Follies (doc.) 1968 High School (doc.) 1969 Hospital (doc.) 1975 Welfare (doc.) 1989 Near Death (doc.) 1997 Public Housing (doc.) 2003 Przemoc w rodzinie / Domestic Violence (doc.) 2009 La Danse – Le Ballet de l’Opéra de Paris (doc.) 2010 Sala do boksu / Boxing Gym (doc.) Buck Henry Właściwie: Henry Zuckerman. Urodzony w 1930 roku w Nowym Jorku, amerykański aktor, scenarzysta i reżyser filmowy oraz pisarz. Był dwukrotnie nominowany do Oscara: za reżyserię (wspólnie z Warrenem Beattym) filmu Niebiosa mogą zaczekać (1978) oraz za scenariusz (wspólnie z Calderem Willinghamem) do filmu Absolwent (1967). Jest autorem scenariusza m.in. do Za wszelką cenę Gusa van Santa czy No i co doktorku Petera Bogdanovicha. Grał w takich filmach, jak Człowiek, który spadł na ziemię, Paragraf 22 Mike’a Nicholsa, Na skróty Roberta Altmana, Odlot Miloša Formana czy Śniadanie mistrzów Alana Rudolpha. Filmografia: 1972 Tęsknię za Sonją Henie / Nedostaje mi Sonja Henie / I Miss Sonia Henie (co-dir) 1978 Niebiosa mogą zaczekać / Heaven Can Wait (co-dir.) 1980 First Family 1989 Hunger Chic (episode in TV series Trying Times) Tinto Brass Właściwie: Giovanni Tinto Brass. Urodzony w 1933 roku w Mediolanie, włoski reżyser, scenarzysta, montażysta i aktor. Zaczynał jako twórca ambitnego, a nawet awangardowego kina. Za film Krzyk otrzymał w 1970 roku nominację do berlińskiego Złotego Niedźwiedzia, a jego dzieło Wakacje zostało uhonorowane Nagrodą Włoskich Krytyków Filmowych na festiwalu w Wenecji w 1971 roku. W 1969 roku nakręcił swój pierwszy film erotyczny – Czarne na białym – opowiadający o fascynacji białej kobiety ciemnoskórym mężczyzną. W późniejszych latach skupił się na reżyserii utworów, które można zaliczyć do gatunku soft porno (np. Mężczyzna, który patrzy, Frywolna Lola czy Zrób to dobrze!). Jego dzieła wzbudzają kontrowersje i prowokują do dyskusji o granicach miedzy erotyką a pornografią. Wybrana filmografia: 1969 Czarne na białym / Nero su bianco / Attraction 1970 Krzyk / L’urlo / The Howl 1971 Wakacje / La vacanza / Vacation 1972 Tęsknię za Sonją Henie / Nedostaje mi Sonja Henie / I Miss Sonia Henie (co-dir.) 1994 Mężczyzna, który patrzy / L’uomo che guarda / The Voyeur 1998 Frywolna Lola / Monella / Frivolous Lola 2003 Zrób to dobrze! / Fallo! / Private Paul Morrissey Urodzony w Nowym Jorku w 1938 roku amerykański reżyser, scenarzysta i operator. Studiował literaturę na Uniwersytecie Fordham. Na początku lat 60., po pobycie w wojsku i pracy w firmie ubezpieczeniowej oraz jako pracownik socjalny, zaczął realizować krótkie filmy niezależne. W 1965 roku został przedstawiony Andy’emu Warholowi. Od tego momentu rozpoczęła się ich twórcza współpraca. Morrisey nie tylko był reżyserem w Warholowskiej Fabryce, ale też pełnił tam funkcję menedżera. Wespół z Anthonym M. Dawsonem (właśc. Antonio Margheriti), znanym włoskim reżyserem kina gatunkowego, nakręcił horrory Krew dla Draculi oraz Ciało dla Frankensteina, w których główną rolę zagrał Udo Kier. W 1998 roku na Festiwalu Filmów Undergroundowych w Chicago otrzymał nagrodę im. Jacka Smitha za całokształt twórczości. Wybrana filmografia: 1966 Chelsea Girls (co-dir.) 1968 The Loves of Ondine (co-dir.) 1971 Women in Revolt (co-dir.) 1972 Tęsknię za Sonją Henie / Nedostaje mi Sonja Henie / I Miss Sonia Henie (co-dir) 1973 Ciało dla Frankensteina / Flesh for Frankenstein (co-dir.) 1974 Krew dla Draculi / Blood for Dracula (co-dir.) 1988 Kolec Bensonhursta / Spike of Bensonhurst 2005 Veruschka – życie dla kamery / Veruschka – Die Inszenierung (m)eines Körpers (co-dir., doc.) Miloš Forman Urodził się w 1932 roku w Čáslaviu (Czechosłowacja). Jego rodzice zginęli w obozach koncentracyjnych. Studiował w szkole filmowej w Pradze (FAMU). Zadebiutował w 1964 roku filmem Konkurs. Uznanie przyniosły mu kolejne filmy – Czarny Piotruś (1964), Miłość blondynki (1965) i Pali się, moja panno (1967), w których pokazał umiejętność wydobywania z życiowych sytuacji ich tragikomicznego potencjału. Inwazja wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację w sierpniu 1968 roku zastała go w Paryżu, skąd wyemigrował do USA. Jego pierwszym amerykańskim filmem był Odlot (1971) nagrodzony na festiwalu w Cannes. Wielkim sukcesem okazała się adaptacja powieści Kena Keseya Lot nad kukułczym gniazdem (1975) uhonorowana pięcioma Oscarami. Po niej przyszły kolejne ważne filmy: Hair, Amadeusz, Ragtime, Skandalista Larry Flynt czy Człowiek z księżyca. Wybrana filmografia: 1964 Konkurs / Konkurs / Audition 1964 Czarny Piotruś / Cerný Petr / Black Peter 1965 Miłość blondynki / Lásky jedné plavovlásky / The Love of a Blonde 1967 Pali się, moja panno / Horí, má panenko / The Firemen’s Ball 1972 Tęsknię za Sonją Henie / Nedostaje mi Sonja Henie / I Miss Sonia Henie (co-dir.) 1975 Lot nad kukułczym gniazdem / One Flew Over the Cuckoo’s Nest 1979 Hair 1984 Amadeusz / Amadeus 1996 Skandalista Larry Flynt / The People vs. Larry Flint 1999 Człowiek z księżyca / Man on the Moon Bogdan Tirnanić Urodził się w 1941 roku, zmarł w 2009. Jeden z najbardziej znanych serbskich dziennikarzy i krytyków filmowych. Bywał także aktorem – zagrał m.in. w nagrodzonych na festiwalu w Berlinie Młodych latach (Rani radovi / Early Works, 1969) czy w filmie Crni bombarder (The Black Bomber, 1992). W 1981 roku napisał scenariusz do pełnometrażowego filmu Decko koji obecava (The Promising Boy). Wyreżyserował tylko jeden film, krótkometrażową nowelkę filmową, która stanowi część dzieła Tęsknię za Sonją Henie. Filmografia: 1972 Tęsknię za Sonją Henie / Nedostaje mi Sonja Henie / I Miss Sonia Henie (co-dir) Puriša Djordjević Właściwie: Mladomir „Puriša” Đorđević. Urodzony w 1924 roku serbski reżyser i scenarzysta. Jego film Poranek był nominowany do Złotego Lwa na festiwalu w Wenecji w 1967 roku. W tym samym roku na festiwalu w Berlinie wyróżniono go nominacją do Złotego Niedźwiedzia za film San. W 1982 roku jego krótkometrażowe dziełoVeselin Nikolic nagrodzono wyróżnieniem specjalnym na Krakowskim Festiwalu Filmowym. Od swojego debiutu, krótkometrażowego dokumentu Trst z 1947 roku, wyreżyserował 63 filmy. Filmografia: 1947 Trst (doc., short) 1966 San / The Dream 1967 Poranek / Jutro / The Morning 1972 Tęsknię za Sonją Henie / Nedostaje mi Sonja Henie / I Miss Sonia Henie (co-dir.) 1982 Veselin Nikolic (doc., short) 1991 Srpski rulet 2007 Dva Uśmiech ’61
Smile ’61 / Osmjeh ’61
Jugosławia
1961
/ 15’
Uśmiech ’61 to krótki dokument o brygadach młodzieżowych budujących autostradę w Macedonii. Makavejev zestawia propagandowy komentarz z podpatrzonymi scenkami z codziennego życia obozu. Socjalistyczny etos pracy zostaje zderzony z młodzieńczą radością i beztroską, a wakacyjnego nastroju nie psuje ciężka fizyczna harówka. Widać tu oko uważnego obserwatora, a subtelne przesunięcie akcentów podważa agitacyjną wymowę filmu. Informacje o reżyserzeDušan Makavejev Serbski reżyser i scenarzysta, związany z jugosłowiańską Nową Falą. Urodził się w 1932 roku w Belgradzie (Królestwo Jugosławii). Studiował psychologię na Uniwersytecie w Belgradzie, a następnie reżyserię w belgradzkiej Akademii Teatru, Filmu, Radia i Telewizji. W latach 50., podczas studiów uniwersyteckich, podobnie jak jego francuscy rówieśnicy z kręgu Nowej Fali, zajmował się krytyką filmową; współpracował z klubem filmowym Beograd, próbował także swoich sił w teatrze jako aktor i reżyser. Pierwsze amatorskie filmy krótkometrażowe Makavejev realizował od 1953 roku. Jako uważny obserwator rzeczywistości odnalazł się w dokumencie, który w znaczący sposób wpłynął na jego metodę twórczą. Autorski „charakter pisma” widać w długometrażowym debiucie Człowiek nie jest ptakiem z 1965 roku. Jego czwarty pełny metraż, film WR – tajemnice organizmu (1971), wzbudził wiele kontrowersji, powodując nawet to, że reżyser naraził się jugosłowiańskim władzom. Makavejev wyemigrował wówczas do Francji i przez blisko 20 lat pracował za granicą; odwiedzał Stany Zjednoczone, m.in. na zaproszenie fundacji Francisa Forda Coppoli. Do ojczyzny powrócił w latach 90., dziś mieszka w Belgradzie i Paryżu. Jego filmy były prezentowane na najważniejszych festiwalach filmowych (Cannes, Berlinale). Zasiadał w jury festiwali w Berlinie (1970) i Wenecji (2004). W 1998 roku otrzymał nagrodę specjalną na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w São Paulo. Filmografia 1953 Jatagan mala (doc., short) 1955 Pieczęć / Pečat / The Seal (short) 1957 Rozbite lustro Antoniego / Antonijevo razbijeno ogledalo / Anthony’s Broken Mirror (short) 1958 Nie wierzcie w pomniki / Spomenicima ne treba verovati / Don’t Believe in Monuments (short) 1958 Album pszczelarza / Slikovnica pčelara / Beekeeper’s Scrapbook (doc., short) 1958 Śniące kolory / Boje sanjaju / Colors Are Dreaming (doc., short) 1958 Przeklęte święto / Prokleti praznik / Damned Holiday (doc., short) 1959 Co to jest rada zakładowa? / Što je radnički savjet? / What Is a Workers’ Council? (short) 1961 Edukacyjna bajka / Pedagoška bajka / Educational Fairy Tale (short) 1961 Ene, due, rabe / Eci, pec, pec / One Potato, Two Potato (short) 1961 Uśmiech ’61 / Osmjeh ’61 / Smile ’61 (short) 1962 Miss Piękności ’62 / Ljepotica ’62 / Miss Beauty ’62 (doc., short) 1962 Film o książce / Film o knjizi A.B.C. / Film About a Book (short) 1962 Pochód / Parada / Parade (doc., short) 1962 Precz z płotami / Dole plotovi / Down with the Fences (short) 1964 Nowe zwierzę domowe / Nova domača životinja / New Domestic Animal (doc., short) 1964 Nowa zabawka / Nova igračka / New Toy (short) 1965 Człowiek nie jest ptakiem / Čovek nije tica / Man Is Not a Bird 1967 Miłosny przypadek, czyli tragedia telefonistki / Ljubavni slučaj ili tragedija službenice P.T.T. / Love Affair, or the Case of the Missing Switchboard Operator 1968 Bezbronna niewinność / Nevinost bez zaštite / Innocence Unprotected (doc.) 1971 Tęsknię za Sonją Henie / Nedostaje mi Sonja Henie / I Miss Sonia Henie (short) 1971 WR – tajemnice organizmu / W.R. – Misterije organizma / WR: Mysteries of the Organism 1974 Sweet Movie 1974 Politfuck (as Sam Rotterdam, segment in Wet Dreams) 1981 Czarnogóra, czyli perły i wieprze / Montenegro / Montenegro – Or Pigs and Pearls 1985 Coca-Cola Kid / The Coca-Cola Kid 1988 Manifest / Manifesto 1993 Goryle kąpią się w południe / Gorila se kupa u podne / Gorilla Bathes at Noon 1994 Dziura w duszy / Rupa u duši / A Hole in the Soul (doc.) 1995 Duńskie dziewczyny pokazują wszystko / Danske piger viser alt / Danish Girls Show Everything (co-dir.) Opracowanie: Marta Miś |
Moje NH
Strona archiwalna 12. edycji (2012 rok)
Przejdź do strony aktualnej edycji festiwalu:
www.nowehoryzonty.pl Nawigator
Lipiec 2012
Szukaj
filmu / reżysera / koncertu
|