"Robię filmy o tworzeniu filmów. Zawsze jakoś wracam do tego tematu" - mówi Eduardo Coutinho, wybitny brazylijski dokumentalista znany z minimalizmu, specjalizujący się w wyjątkowych dokumentalnych wywiadach. Filmy Brazylijczyka to przesycone emocjonalną prawdą portrety zwyczajnych ludzi. Coutinho skupia się na ambiwalencji sytuacji i słów, które padają podczas spotkania bohaterów z charyzmatycznym reżyserem. Jego uwagę przyciąga chwiejna granica pomiędzy fikcją a rzeczywistością, realnością życia a filmową formą. Najnowszy film Coutinho As canções (Songs, 2011) obejrzymy w konkursie "Filmy o sztuce" 12. MFF T-Mobile Nowe Horyzonty.

W najnowszym filmie Coutinho zaprasza przypadkowych mieszkańców Rio de Janerio, by usiedli przed nim na czarnym krześle, w tle mając pustą, jakby teatralną scenę, żeby zaśpiewali i opowiedzieli o "piosence swojego życia". Te wywiady, jak twierdzi reżyser, nie mają nic wspólnego z dziennikarstwem, którego technik szczerze nie znosi. Jego zadaniem staje się nie tyle zebranie faktów, ile sprowokowanie rozmówców do emocjonalnej szczerości, nawet jeżeli we wspomnieniach pogubią się zarówno fakty, jak i słowa ulubionych piosenek, a "aktorzy" zrzucą codzienne, określające ich przez lata maski. Muzyka, tak ważna w życiu Brazylijczyków, jest komentarzem, pocieszeniem, wyjaśnieniem melodramatycznych zakrętów losu, bazą dla poglądów, wzruszeń i namiętności. Precyzyjna reżyseria niewidocznego, ale obecnego za kamerą, zadającego pytania Coutinho sprawia, że owo połączenie życia i sztuki staje się jasne i znaczące.

zwiastun filmu

Eduardo Coutinho urodził się w 1933 roku w São Paulo. Studiował w IDHEC (Institute des Hautes Etudes Cinematographiques) w Paryżu. Pracę przy filmach fabularnych rozpoczął od pisania scenariuszy do filmów A Falecida z 1965 roku i Garota de Ipanema z 1967 roku, obydwa w reżyserii Leona Hirszmana, a także do Dony Flor i jej dwóch mężów Bruna Barreto z 1976 roku. W 1984 roku nakręcił dokument Cabra Marcado Para Morrer, który wciąż stanowi istotny punkt odniesienia dla twórców kina dokumentalnego. W 2008 roku jego film Gra (Jogo de cena, 2007) był pokazywany we Wrocławiu w ramach sekcji Kino Brazylii 8. edycji Nowych Horyzontów.