W programie 12. MFF T-Mobile Nowe Horyzonty przypomnimy filmy zrealizowane w słynnym Studiu Filmowym im. Karola Irzykowskiego, które powstało w 1981 roku w Warszawie, pretendując do miana artystycznej niszy w ówczesnej produkcji filmowej w Polsce. Studio specjalizowało się w niekomercyjnych filmach o wysokiej wartości artystycznej, realizowanych przez młodych, często debiutujących twórców. Zespół skupiał reżyserów należących dziś do krajowej czołówki, którzy wypracowali swój indywidualny charakter pisma i odcisnęli piętno na polskiej kinematografii. Powstały w nim głośne filmy, m.in. Nadzór (1983) Wiesława Saniewskiego, Dom wariatów (1984) Marka Koterskiego, Ostatni dzwonek Magdaleny Łazarkiewicz, Chce mi się wyć (1989) Jacka Skalskiego, Pożegnanie jesieni (1990) Mariusza Trelińskiego, Pogrzeb kartofla (1990) Jana Jakuba Kolskiego, czy Warszawa (2003) Dariusza Gajewskiego. Oprócz najważniejszych debiutów pełnometrażowych w programie przeglądu znajdą się zrealizowane w Studiu Irzykowskiego mniej znane krótkie metraże, m.in. Przechodzień (1984) Andrzeja Titkowa, Jest (1984) Krzysztofa Krauze, Dziurka od klucza (1986) Mariusza Trelińskiego, Szmery (1987) Jacka Skalskiego i wiele innych.
Z historii Studia im. Karola Irzykowskiego (filmpolski.pl):
Studio powstało z inicjatywy grupy młodych absolwentów łódzkiej filmówki z końca lat siedemdziesiątych, skupionych w Kole Młodych przy Stowarzyszeniu Filmowców Polskich pod przewodnictwem Janusza Kijowskiego. Studio tworzyła Rada Inicjatywna w składzie: Maciej Falkowski, Jan Mogilnicki, Michał Tarkowski, Robert Gliński, Waldemar Dziki. Pierwszym dyrektorem Studia został Tomasz Miernowski. Od 1986 w jego ramach powstał Zespół Twórców Filmowych "Dom" w większości złożony z absolwentów katowickiej szkoły filmowej (Wydział Radia i Telewizji UŚ), którego szefem został Janusz Zaorski. W 1988 roku "Dom" usamodzielnił się. W 1986 roku decyzją władz została rozwiązana Rada Pracownicza Studia, a funkcję dyrektora zaczął pełnić Leszek Kwiatek (do roku 1988).
W 1988 roku władze Studia ponownie zostały wybrane przez samych twórców. Radę Artystyczą stanowili: Marek Koterski, Wiesław Saniewski, Jacek Skalski i Mariusz Treliński, jej szefem został Janusz Kijowski. Dyrektorem Studia został wybrany Zbigniew Pepliński. Pod koniec roku 1989 Kijowski wraz z Radą Artystyczną podał się do dymisji. W nowych wyborach członkami Rady zostali: Treliński, Skalski, Wojciech Nowak, Wojciech Biedroń i Janusz Wróblewski. Do sierpnia 1990 funkcję szefa Studia pełnił Treliński, później, aż do swojej śmierci Jacek Skalski. Skład władz Studia: w latach 1981-87 władzę stanowiła Rada Artystyczna, od 1987 istniała funkcja Przewodniczącego Rady (faktyczny szef Studia). Funkcję tę pełnili: Janusz Kijowski (1988-89), Mariusz Treliński (1989-90), Jacek Skalski (1991-96). Funkcję Dyrektora Studia (szefa produkcji) pełnili: Tomasz Miernowski (1981-84), Elżbieta Supa (1984-85), Leszek Kwiatek (1985-87), Zbigniew Pepliński (1988-91), Jerzy Bugajski (1991-2005). Kierownikiem literackim od 1991 był Jarosław Sander. Studio, jako samodzielna instytucja, zostało zlikwidowane 1 czerwca 2005 poprzez połączenie z Wytwórnią Filmową "Czołówka".
