English
Jan Troell
Tadeusz Szczepański:
"Jana Troella opowieści o szwedzkim losie"
5.

Instynkt dokumentalisty i refleksyjny temperament wnikliwego obserwatora współczesnej Szwecji podpowiedziały Troellowi temat kolejnego filmu Sagolandet (Baśniowa kraina, 1988), do którego jako autor czuje się najbardziej przywiązany.

W licznych wywiadach związanych z Baśniową krainą Troell mówił, że już od dawna pragnął podzielić się głębokim niepokojem, z jakim obserwuje moralny i psychologiczny status szwedzkiego społeczeństwa. Pomysł na trzygodzinny dokumentalny esej o Szwecji u schyłku XX wieku rodził się powoli; reżyser szukał odpowiedzi na pytanie: Czy rzeczywiście jestem szczęśliwy, ponieważ jestem Szwedem? Dwa fakty przyspieszyły krystalizację projektu. W maju 1983 roku Troell, który wówczas już przekroczył pięćdziesiąty rok życia, został ojcem pierwszego dziecka, córeczki Johanny; w tym samym czasie spotkał w Stanach Zjednoczonych amerykańskiego psychologa i filozofa Rollo Maya. Przeprowadził z nim długi wywiad zarejestrowany na taśmie 16 mm i uległ fascynacji jego teorią egzystencjalnej psychoanalizy. Narodziny córki nadały refleksjom na temat społeczeństwa, w którym będzie żyć jego dziecko, ton osobisty: film został zadedykowany Johannie. Opinie Rollo Maya zorganizowały intelektualnie jego obserwacje. Pełen ojcowskiej czułości portret Johanny, stawiającej pierwsze kroki i odkrywającej nieznany świat, oraz dyskurs sięgający najgłębszych podstaw ludzkiego losu obecnego na ekranie Rollo Maya składają się na zasadniczy kontrapunkt tego filmu, którego realizacja zabrała Troellowi pięć lat.

Wyrażone nim poglądy reżysera można sprowadzić do stwierdzenia, że Szwecja mimo materialnej prosperity jest krajem chorym, a Szwedzi narodem, w którym zanika życie. Film ilustruje ten stan osobliwej anemii psychicznej kilkunastoma wątkami przedstawiającymi różne postawy ludzkie wobec życia w sytuacjach konfliktowych, różne formy zachowań i sposoby myślenia.

Jedną z kluczowych scen jest wywiad z młodą kobietą, która zajmuje się artystycznym tkaniem gobelinów. Jej sposób widzenia ludzkich spraw jest pełen prostoty, naturalności i wewnętrznej równowagi, dzięki czemu potrafi czerpać radość i poczucie sensu istnienia z każdej przeżytej chwili. Można odnieść wrażenie, że dla autora filmu jest to jedyna postać, która odnalazła filozoficzne spoiwo ze światem bliźnich i ze światem natury, z samą sobą i z własnym powołaniem. Ona też jest alter ego twórcy Baśniowej krainy, a tkany przez nią gobelin stanowi metaforę jego filmu, splecionego z różnych tematów, wątków, refleksji i wypowiedzi wielu postaci. Moralno-światopoglądowa postawa młodej artystki jest ilustracją rozważań Rollo Maya, których esencja zawiera się w stwierdzeniu: Podstawowym celem życia jest twórczość.

 

  1 .. 5 6 7 .. 10  
Moje NH
Strona archiwalna 12. edycji (2012 rok)
Przejdź do strony aktualnej edycji festiwalu:
www.nowehoryzonty.pl
Nawigator
Lipiec 2012
PWŚCPSN
161718 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29
Skocz do cyklu
Szukaj
filmu / reżysera / koncertu
 
Kalendarium Indeks filmów Mój plan Klub Festiwalowy Arsenał
© Stowarzyszenie Nowe Horyzonty
festiwal@nowehoryzonty.pl
realizacja: Pracownia Pakamera
Regulamin serwisu ›