W najbliższy piątek 24 lutego na ekrany polskich kin wchodzi film bohatera retrospektywy i gościa 11. MFF Nowe Horyzonty, którego twórczość śledzimy od pierwszej edycji festiwalu, jednego z największych humanistów współczesnego kina, Bruno Dumonta - Poza szatanem (dystrybutor: Stowarzyszenie Nowe Horyzonty).

więcej o filmie

Recenzenci "Kina" i "Filmu" piszą o nim m.in.:

"Dla Brunona Dumonta to szósty film w trwającej kilkanaście lat karierze. Jeśli francuski reżyser zdecyduje się przejść po nim na artystyczną emeryturę, pozostawi po sobie dorobek kompletny, stanowiący zamkniętą całość. Jego najnowszy obraz to kropka nad i, punkt, w którym wszystkie eksploatowane przez niego tematy i chwyty znajdują pełne rozwinięcie. (...)

W Hadewijch Dumont afirmował etykę wynikającą nie z Dekalogu, lecz ze zwykłej ludzkiej dobroci, a protagoniści Życia Jezusa i Ludzkości ulgę i namiastkę sensu odnajdywali nie w kościelnej ławie, tylko na łonie natury. Taka laicka, panteistyczna (i, jak sugeruje tytuł, w dużej mierze wyabstrahowana z podziału na Dobro i Zło) świętość wydaje się stanowić sedno Poza szatanem. Tajemniczy obrońca jest dzieckiem przyrody, ponadto wydaje się posiadać pewną formę mocy - ma zdolność uleczania, a uprawiająca z nim seks kobieta doznaje niespodziewanego ataku (iluminacji): jakby nagle cofnęła się o kilka stadiów ewolucji niżej, wyczołguje się spod niego i szuka wytchnienia w chłodzie bajora. Jeśli pozostają jeszcze wątpliwości co do nadnaturalności bohatera -narracyjne elipsy i niedopowiedzenia nie pozwalają na jednoznaczną ocenę sytuacji - to w finale dokonuje autentycznego cudu, co Dumont pokazuje w sposób nie pozostawiający miejsca na żadne inne interpretacje. Zdradzanie w opisie szczegółów byłoby kinofilskim grzechem śmiertelnym, ale trzeba napisać, że jest to scena równie niezwykła jak finał Słowa Carla Theodora Dreyera.

Takie porównanie wydać się może szokujące w kontekście poprzednich filmów i medialnej osobowości Dumonta. Klasyczne Słowo stanowi prawdopodobnie najbardziej żarliwe wyznanie wiary w historii X muzy, natomiast twórca Flandrii to programowy bluźnierca; w wywiadzie z Błażejem Hrapkowi-czem powiedział niedawno, że religia jest infantylna i debilna. Ale tak jak inny heretyk, Pier Paolo Pasolini, twierdził że mimo swojego ateizmu tęskni za Absolutem, tak Dumont w "Poza szatanem" w pełni wyraża przekorną i pełną pasji fascynację trandenscencją, coś, co dotychczas pozostawało spętane intelektualnym rygorem i aluzyjną formułą jego poprzednich filmów. To ważny punkt w jego karierze."

(Piotr Mirski, "Kino", nr 2/2012)

"Bohater Poza szatanem uosabia w oczach Dumonta sprzeczności ludzkiej natury, jest pewnego rodzaju szamanem i zbawcą, ale również, bohaterem bardzo niepokojącym w swej cielesności i bezwzględności. Zdaniem niektórych filmowe podróże Dumonta poza cywilizację i naturę (zawsze groźną i obcą) to nic innego jak patrzenie w nicość i wycofywanie się na z góry upatrzone pozycje (duchowość jako fałszywe pocieszenie). Ale być może jego odwaga polega na tym, że spoglądając w otchłań, nie poprzestaje na nihilistycznej rezygnacji, lecz wciąż poszukuje."

(Błażej Hrapkowicz, "Film", nr 2/2012)