W Birmie wciąż niespokojnie. Agencje informują o czerwcowych zamieszkach na tle religijnym w zachodnim stanie Arakan, gdzie wprowadzono stan wyjątkowy. Jak podają birmańskie oficjalne media, w aktach przemocy między społecznością buddyjską a muzułmańską zginęło do tej pory ponad 80 osób. Wciąż nie do końca poznana, Birma po wielu dekadach zamknięcia pod panowaniem wojskowego reżimu, powoli otwiera się na świat. Festiwalowa publiczność będzie miała szansę zajrzenia do samego jej środka, bez cenzury. W sekcji "Panorama" 12. MFF T-Mobile Nowe Horyzonty znalazł się pełnometrażowy debiut młodego niezależnego birmańskiego reżysera Midi Z - Powrót do Birmy (2011).

Midi Z, który w swoim filmie umieścił elementy autobiograficzne, urodził się w niewielkiej birmańskiej wiosce, w rodzinie o chińskich korzeniach. Jak wielu młodych Birmańczyków w wieku 16 lat wyemigrował z kraju w poszukiwaniu pracy. Znalazł ją na placach budów Tajwanu, jednocześnie studiując reżyserię. Jego dyplomowy krótki metraż Paloma Blanca z 2006 roku był pokazywany na międzynarodowych festiwalach. W 2009 został przyjęty do założonej przez Hou Hsiao-hsiena prestiżowej Taipei Golden Horse Film Academy. W 2008 roku Midi Z po raz pierwszy po 10 latach nieobecności odwiedził rodzinną wioskę, by powrócić do niej z kamerą i trzyosobową ekipą dwa lata później. Zdjęcia do jego pierwszego pełnometrażowego filmu powstawały w tajemnicy.

Bohaterem Powrotu do Birmy jest Wang Xing-hong, robotnik budowlany, wracający do kraju po 12 latach pobytu na Tajwanie. W plecaku wiezie urnę z prochami swojego przyjaciela, który miał śmiertelny wypadek na budowie. Zbliża się Nowy Rok, z radia płyną propagandowe piosenki, chwalące rodzącą się birmańską demokrację. Xing-hong cieszy się z powrotu, ze spotkania z rodziną i przyjaciółmi. Chciałby też pozostać w kraju na stałe, dlatego dokonuje nieustannych kalkulacji - mimo niewielkich oszczędności, jakie zdołał zebrać na emigracji, wierzy, że uda mu się zaplanować swoją przyszłość właśnie tu. W biednym kraju wciąż mówi się o pieniądzach. Młodszy brat Xing-honga przygotowuje się właśnie do wyjazdu do Malezji, jego przyjaciele, siedząc przy świecach w pozbawionych prądu domach i śpiewając romantyczne piosenki przy akompaniamencie gitary, marzą o pracy w Chinach, czy Ameryce.

W pełnym gorzkiego humoru, prostoty i autentyczności, para-dokumentalnym filmie Midi Z widać też inspirację stylem tajwańskiej Nowej Fali - reżyser używa statycznej kamery, w starannie zakomponowanych długich ujęciach pokazuje swój kraj w krytycznym momencie jego historii, unikając spektakularnych miejsc, czy wydarzeń. Opowieść o Birmie toczy się codziennym, powolnym rytmem, z wrażliwością właściwą tubylcom dotykając istoty birmańskiej egzystencji.

Filmografia Midi Z: Paloma Blanca (2006, kr.m.), Motorcycle Driver (2008, kr.m.), Hua-Xing Incident (2009, kr.m.), Powrót do Birmy (Gui lai de ren/Return to Burma, 2011)

zwiastun Powrotu do Birmy

Polecamy też:

Lejb Fogelman i Krzysztof Stanowski: U progu demokracji. Dwugłos o Birmie ("ResPublica Nowa", 3.04.2012)