Wierzę w duchy - mówi Guy Maddin - bo świetnie sprawdzają się w opowieściach. A zatem - zacznijmy od duchów (jak się okaże później, u Maddina nie sposób zacząć inaczej). Tuż po premierze Archangielska (1990) reżyser nabawił się przeziębienia, które, zamiast ustąpić po siedmiu dniach, zaatakowało mózg. Choć, ostatecznie, powikłania okazały się uleczalne, przez pewien czas Maddin czuł się obiektem nieustannych zaczepek - ktoś ciągnął go za ucho, łaskotał pod kolanem, ściskał za palec, mierzwił włosy. Anegdota? Kolejna z opowieści ze szpitala w Gimli? A może film Maddina, wyświetlony na żywym, kichającym ciele?

Filmografię Maddina otwiera duch - nie byle jaki, bo duch ojca. Stuka w okno. Od tego momentu duchy rozgoszczą się w niej na dobre, na wielu różnych poziomach - od najbardziej dosłownych[1], po ściśle formalne. Martwy ojciec (1986) to wstęp, prolog do kina Guya Maddina - surowy, niemal realistyczny, jakby "nie-Maddinowy" (jeśli wziąć pod uwagę to, co złożyło się później na jego niepowtarzalny styl). Jak scena, w której duch ojca nawiedza Hamleta, a którą Hamlet kwituje: świat wypadł z kolein (out of joint, w innych przekładach - z ram, z formy). Duch, "wykolejeniec", wykoleja[2] świat, w tym, u Maddina, również historię kina.

O jakich koleinach mowa? O tych, którymi zwykle biegną nasze myśli, a które rozpisują świat na pary przeciwieństw - niemożliwych do pogodzenia, wzajemnie się wykluczających. Duch, przez to, że jednocześnie "jest" i "nie jest", wykoleja bodaj najpotężniejszą parę, a z nią - całą resztę. W tak "nawiedzonym" kinie Maddina przeciwieństwa nie wykluczają się nawzajem, rozwijając, wzmacniając jeden z elementów, film niepostrzeżenie ląduje po drugiej stronie, nie pokonując przy tym żadnych przepaści, rozłamów itd.

Jak choćby sztuczność, sztafaż i konwencja, które nie dość, że nie wykluczają "autentycznych" doświadczeń, to są dla Maddina jedynym sposobem na to, aby bezpośrednio zbliżyć się do własnych traum, niedostępnych i nieprzedstawialnych "jako takich"[3] (co widać szczególnie dobrze w Tchórze przyklękają, Piętnie na umyśle i Moim Winnipeg, gdzie Maddin zapośrednicza wątki autobiograficzne przez konwencję filmu noir, tragedię grecką, elementy grand guignol, powieść detektywistyczną dla młodzieży itd.). Jeśli ustawi się kilka luster, które nawzajem się odbijają, można w końcu zobaczyć ten wrzód na tyłku. - mówi Maddin. - Oczywiście, każde lustro, każde urządzenie, każdy filtr odrobinę zniekształca. Ale to jedyny obraz, jaki mamy.